Τα μαθηματικά στην Αίγυπτο

Η Αρχαία Αίγυπτος είναι όρος που αναφέρεται στον πολιτισμό που αναπτύχθηκε στην περιοχή της βορειοανατολικής Αφρικής γύρω από τον ποταμό Νείλο. Αποτελεί έναν από τους έξι πολιτισμούς της ιστορίας που αναπτύχθηκε ανεξάρτητα. Ο πολιτισμός των Αιγυπτίων θεωρείται ότι ανέτειλε κατά την 5η χιλιετία π.Χ. και έχοντας μια σταδιακή παρακμή έφτασε στην δύση του το 332 π.Χ., όταν ο Μέγας Αλέξανδρος κατέλαβε την περιοχή. 

Η άνθιση και η μεγάλη διάρκεια του αρχαίου αιγυπτιακού πολιτισμού οφείλεται κυρίως στην προσαρμοστικότητα των Αιγυπτίων στο ιδιαίτερο φυσικό περιβάλλον. Η ανάπτυξη των αγροκτηνοτροφικών μεθόδων καθώς και η εκμετάλλευση του εύπορου δέλτα του Νείλου δημιούργησαν μια σταθερή αγροτική οικονομία γεγονός που οδήγησε σταδιακά και στην γενικότερη εξέλιξη και ανάπτυξη του αιγυπτιακού πολιτισμού.  

Είναι ευρέως γνωστή και αξιοθαύμαστη η ενασχόληση των αρχαίων Αιγυπτίων με πολλούς επιστημονικούς τομείς και ιδιαίτερα με την Ιατρική. Αξιοσημείωτη είναι όμως και η συνεισφορά των Αιγυπτίων στην επιστήμη των Μαθηματικών. Αιγυπτιακά μαθηματικά θεωρούνται αυτά που γράφτηκαν στην Αιγυπτιακή γλώσσα. Τα μαθηματικά αναπτύχθηκαν στην Αίγυπτο τόσο κατά την διάρκεια της ελληνιστικής περιόδου όσο και αργότερα κατά την Αραβική Αυτοκρατορία. Τα μαθηματικά στην Αρχαία Αίγυπτο αναπτύχθηκαν καθώς ήταν απαραίτητα για την επίλυση πρακτικών θεμάτων της καθημερινής ζωής. Η κοινότητα των Αιγυπτίων χρησιμοποιούσε ψωμί και μπύρα συνεπώς έπρεπε με κάποιο τρόπο να γίνουν δίκαιες συναλλαγές. Ακόμη οι Αιγύπτιοι επιθυμούσαν να κατασκευάσουν τις πυραμίδες (3500-2500 π.Χ.) έτσι η χρήση μαθηματικών σχέσεων για την μέτρηση των κατασκευών ήταν απαραίτητη. 

Το μεγαλύτερο σε έκταση μαθηματικό αιγυπτιακό κείμενο είναι ο Πάπυρος του Ράιντ, ή αλλιώς ο Πάπυρος του Αχμές (συγγραφέας του συγκεκριμένου εγγράφου). Το συγκεκριμένο έγγραφο χρονολογείται γύρω στο 1650 π.Χ. ενώ υπάρχουν ενδείξεις ότι μπορεί να δημιουργήθηκε και παλαιότερα το 2000-1800 π.Χ. Περιλαμβάνει οδηγίες αριθμητικής και γεωμετρίας για μαθητές. Εντυπωσιακό κρίνεται το περιεχόμενο καθώς περιλαμβάνει, τύπους εμβαδών, διάφορες μεθόδους πολλαπλασιασμού και διαίρεσης, καθώς και ασκήσεις με κλάσματα της μονάδας.

Πρόβλημα 51 στον πάπυρο του Ράιντ

Σημαντικό ακόμη μαθηματικό κείμενο είναι και ο Πάπυρος της Μόσχας, ο οποίος χρονολογείται περίπου στο 1890 π.Χ.. Περιλαμβάνει πρόβλημα για την εύρεση του όγκου κόλουρου. Θεωρείται ότι το κείμενο αυτό δημιουργήθηκε για ψυχαγωγικούς λόγους. 

Απόσπασμα από τον Πάπυρο της Μόσχας

Τέλος στον Πάπυρο του Βερολίνου (1300 π.Χ.) αντιλαμβανόμαστε πως οι αρχαίοι Αιγύπτιοι μπορούσαν να λύσουν μια δευτεροβάθμια αλγεβρική εξίσωση.

Πάπυρος του Βερολίνου

Πηγή: Wikiped

Βαλσαμάκη Γ. Ξανθούλα

-Μαθηματικός Α.Π.Θ.-